wtorek, 14 października 2014

Spotkanie literackie - promocja: Czary góralskie. Słownik magii Podtatrza i Beskidów Zachodnich – spotkanie z Urszulą Janicką-Krzywdą i Katarzyną Ceklarz

W sobotę, 18 października o godz. 18 w Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem (ul. Krupówki 41) odbędzie się spotkanie z książką "Czary góralskie. Słownik magii Podtatrza i Beskidów Zachodnich" oraz jej autorkami – Urszulą Janicką-Krzywdą i Katarzyną Ceklarz.

Spotkanie odbędzie się w ramach festiwalu „Inspirowane górami”, a okazją jest wernisaż wystawy fotografii Barbary Caillot-Dubus „Pachnące jarzębiną”, fotografii, których tajemniczość i niejednoznaczność zostały wykorzystane do zilustrowania książki o góralskich czarach.

Spotkanie z książką odbędzie się wokół stołu, na którym znajda się między innymi potrawy odgrywające niemałą rolę w magii górali: chleb, czosnek, smalec... a także napary z ziół mających tajemną moc. Opowie o nich – słowami autorek książki – Jaga Siemaszko, aktorka Teatru im. Witkacego z Zakopanego przy pomocy uczonej w rzemiośle czarownicy – Katarzyny Ceklarz.
 
Licznie zgromadzeni zostaną następnie poproszeni o obejrzenie zdjęć Barbary Caillot-Dubus, dziennikarki, autorki licznych projektów fotograficznych, między innymi scen zaprezentowanych w pokazywanym cyklu „Pachnące Jarzębiną”. Imprezę zakończy rozmowa o książce i fotografii z autorkami, poprzedzona pokazem filmu Bartka Solika.

18 października, godz. 18.00 
Miejska Galeria Sztuki 
Krupówki 41, Zakopane

A o samej książce słów kilka...

Co złożyć w ofierze duchom? Dlaczego warto dać pannie młodej przed ślubem kromkę chleba? Co się stanie, jeśli sprowadzimy się do nowego domu w okresie postu albo idąc, lewą nogą przekroczymy swój cień? I w jaki sposób szybko skontaktować się z czarnoksiężnikiem? Górale na wszystko mają swoje sprawdzone magiczne sposoby. Znajdziemy je w książce "Czary góralskie" Urszuli Janickiej-Krzywdy i Katarzyny Ceklarz.

W kulturze ludowej górali magia pełniła niegdyś jedną z głównych funkcji opisywania i systematyzowania rzeczywistości. U podstaw magii stoi niezrozumienie i niemożność wytłumaczenia zjawisk zachodzących w otaczającym świecie. Gdy ten otaczający świat sam w sobie jest tajemniczy i zadziwiający – znaczenie czarów rośnie, stając się nieodzownym warunkiem pomyślności życia. Świat gór, a Tatr w szczególności, bez wątpienia jest tajemniczy i zadziwiający. Góralskie czary muszą mieć swoją wielką moc. 
 
Magia mieszkańców gór została ujęta w opowieść o realnie istniejących i stosowanych do dziś praktycznych zabiegach górali pohalańskich i beskidzkich. "Czary góralskie" można czytać na wiele sposobów. Dzięki 237 hasłom dowiemy się między innymi, do czego służą zbierane w nocy magiczne zioła, jak zapewnić gospodarstwu dobrobyt, dlaczego w nocy powinniśmy unikać pożyczek, co leczyć czerwonym winem, herbatą lub popiołem z papierosa, a także dlaczego żebrakom warto rozdawać chleb i jak rozpoznać podpalacza. 
 
W wielu regionach polskich Karpat z okazji pogrzebu pieczono niewielkie bochenki chleba i rozdawano je uczestnikom, a zwłaszcza żebrakom. W ten sposób żywi zabezpieczali się przed powrotami zmarłego - rozdany chleb wyrównywał jego wszelkie ziemskie zobowiązania. 
 
Podpalacza można poznać po tym, że w wigilię Bożego Narodzenia o północy, gdy idzie do kościoła lub z niego wraca, jego cień, spowodowany światłem księżyca, nie ma głowy. Według innych wierzeń podpalacze w ogóle nie rzucają cienia.

Fragmenty książki

Książka wydana przez Tatrzański Park Narodowy sama w sobie ma tajemnice i miejsca czarodziejskie. Zaczyna się już na okładce, kontynuuje wewnątrz, gdzie magiczną zawartość wzbogacają zdjęcia Barbary Caillot-Dubus, Polki urodzonej w Paryżu, zafascynowanej etnografią absolwentki dziennikarstwa, kulturoznawstwa i filologii obcej, autorki nagradzanych cykli fotograficznych i książek. Zdjęcia wzięte z cyklu „Pachnące jarzębiną” ukazują przenikanie się światów, tak jak w kulturze góralskiej przenikają się światy poznane i niepoznane.

Urszula Janicka-Krzywda, Katarzyna Ceklarz, Czary góralskie. Słownik magii Podtatrza i okolic, Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane 2014.

7 komentarzy:

  1. Piękna rekomendacja książki i spotkania... Będzie ciekawie...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zaznaczam, że to nie moje słowa a przygotowana informacja prasowa. Niemniej wydawała mi się tak zachęcająca, że postanowiłam odpowiedzieć na prośbę o publikację na blogu :) Sama bym się wybrała. Szkoda, że mam tak daleko

      Usuń
    2. Też bym się wybrała, a książka już teraz przyciąga moją uwagę.

      Usuń
  2. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  3. Na spotkanie niestety nie dam rady dojechać, ale będę poszukiwała pilnie książki.

    OdpowiedzUsuń
  4. Zakopane. To musiałabym przejechać pół Polski.
    Ale na pewno zabawa będzie przednia :)

    OdpowiedzUsuń

Dziękuję za zainteresowanie. Jeśli masz ochotę wyrazić swą opinię, zapraszam serdecznie. Wszelkie uwagi będą mile widziane, jednakże zastrzegam sobie prawo do usuwania komentarzy obraźliwych i zawierających wulgaryzmy. I jeszcze jedno. Proszę, nie spamuj.